ABD Amerika Başkan Yardımcısı Joseph Biden 8-11 Mart tarihleri arasında
Moskova`nı ziyaret etti. Ziyaret sırasında Biden, Rusya Devler Başkanı Dmitri
Medvedev ve Başbakan Vladimir Putin'le görüşmeler yaptı. Biden’in Rusya
ziyareti üç önemli nokta açısından önemliydi.
Öncelikle Biden, Başkan
Barak Obama'nın iktidara gelişinden sonra ABD ile Rusya ilişkilerinde başlayan
yumuşamanın mimarlarından sayılıyor. Hatırlatalım ki, iki ülke arasından
"yeni başlangıç" (reset/perezagruzka) şeklinde nitelendirilen bu
sürecin ilk işaretini de ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden Şubat 2009`da
Münih`deki yapılan geleneksel güvenlik konferansındaki konuşmasında vermişti.
Biden’in 20 yıl aradan sonraki Rusya ziyaretinin bu sürece yeni boyutlar
kazandıracağı bekleniyordu. İşte ABD yetkilisi de yolculuktan önce Rusya'nın
"İTAR-TASS" ajansına yaptığı açıklamada iki ülke arasında 2 yıldır
devam eden "yeni başlangıç" sürecinin başarılı sonuçlarına özel vurgu
yapmış, olumlu örneklerden olan nükleer silahları azaltılması, barış amaçlı
nükleer kullanımını, Afganistan, İran, Kuzey Kore, Orta Asya sorunlarında ve
NATO çerçevesinde işbirliğinden bahsetmişti.
Biden ziyaretinin temel
amaçlarından birini iki ülke arasında "yeni başlangıç" sürecini
genişletilmesi, özellikle ekonomik alanda geliştirilmesi olduğunu vurgulayarak,
ABD-Rusya ilişkilerinin yeni boyutlarını ortaya koymuştu. ABD Başkan
Yardımcısının 9 Mart'ta devlet başkanı Medvedev`le, 10 Mart'ta ise Başbakan
Putin'le yaptığı görüşmelerde Rusya'nın Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTT) üyeliği,
iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin gelişmesi ve Rusya'ya sermaye yatırımı
esas konulardı. Bu konular Biden`in Moskova Devlet Üniversitesi`ndeki konuşmasının
da esas noktalarını oluşturdu. Görüşmelerde Rusya tarafı 2011'de DTT üye olmak
istediğini ve resmi Washigton`un bu konuda daha çok destek vermesini, ABD ile
Rusya arasında ticareti kısıtlayan 1974 tarihli Johnson-Venik yasasının
iptalini ve ülkeye daha fazla ABD yatırımının yapılmasını, hatta iki ülke
arasında vizelerin karşılıklı kaldırılmasını istedi. Biden DTT konusunda resmi
Washington'un desteğinin devam edeceğini bildirdi ve ABD Kongresinin SSCB`de
insan hakları sorunu nedeniyle iki taraflı ilişkilere konulan ve son dönemlerde
ABD başkanlarının her yıl yetkilerinin kullanarak uygulamasını geçici
durdurduğu Johnson-Venik yasasının iptali ile ilgili olumlu mesajlar verdi.
Fakat Kongrede Rusya ile geleneksel olarak sert ilişkilerden yana olan
Cumhuriyetçilerin güçlü olması demokrat Biden’in bu konudaki mesajının daha çok
temenni niteliği taşıyacağını gösteriyor. Putin'in vizelerin karşılıklı
kaldırılması önerisine dikkatle yaklaşan Biden, Moskova Devlet
Üniversitesi`ndeki konuşmasında sermaye yatırımları için gerekli hukuki ve
bürokratik koşulların olması gerektiğini vurguladı. ABD Başkan Yardımcısının
ziyareti sırasında Boing ile Aeroflot arasında genel tutarı yaklaşık 2 milyar
dolar olan ve uygulamasına 2012 yılında başlanan 8 adet Boing-777 tipi yolcu
uçağının Rusya`ya satışına ilişkin anlaşma imzalandı.
Biden`in ziyaretinin
dikkat çeken ikincisi noktası ise, Moskova`daki görüşlerinin Barak Obama ile
Medvedev arasındaki olağan sammitine hazırlık amacı taşıdığına dair haberlerdi.
Bazı bilgilere göre, Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev'in bu yıl yazında
ABD'ye yolculuk yaparak Obama ile iki ülke arasındaki ilişkilerin stratejik
perspektifini müzakere edeceği belirtilmektedir. Biden de İTAR-TASS
"ajansına yaptığı açıklamada ziyaretin bu amacı taşıdığını dolaylı olarak
doğrulamıştı. Biden`in Medvedev`le görüşünde Rusya devlet başkanının 2010
yılının Kasım ayındaki NATO Zirvesi'nde gündeme taşıdığı Avrupa güvenliği için
füze savunma sisteminde işbirliği konusunu müzakere etti. Bu konunun 2011 yılı
ortasında öngörülen Obama-Medvedev görüşmesinde geniş ele alınması bekleniyor.
07.04.2011
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder