“Tirektur”

Son bir haftadır İran gündemindeki en çok dikkat çeken konulardan biri Tebriz`in Traktör futbol takımı.

Traktör ya da kendi taraftarlarının şivesi ile “Tıraktur” veya “Tirektur” olarak isimlendirilen futbol takımının İran`da konuşuluyor olması ve özellikle buradaki Azerbaycan Türkleri arasında popüler olmasının ilk nedeni son yıllardaki giderek yükselen performansı.

Resmi adı “Traktor Sazi” olan takım İran`ın en eski futbol takımlarından biri. Takım 1970 yılında Tebriz`deki traktör fabrikası tarafından kurulmuştur. 2011 yılından itibaren ise takımın İran Devrim Muhafızlarının (Sepah) mülkiyetine geçtiği belirtiliyor. Geçen sene İran`ın en önemli teknik direktörlerinden Emir Galanoyi tarafından çalıştırılan takımın teknik direktörlüğünü bu yıldan itibaren Portekizli Toni yapmakta. Birkaç Portekizli futbolcu dışında, takımın büyük çoğunluğunu Azerbaycan Türkleri oluşturmakta.

İran`ın en eski takımlarından biri olmasına rağmen, Traktör`ün ülkedeki başarıları son yıllara rastlıyor. Şöyle ki, 2001-2002 sezonunda küme düştüğü İran süper ligine (Pro Lig) 2008-2009 sezonunda tekrar yükselen Traktör ilk senesinde 18 takım arasında 7., sonraki yıl ise 5. oldu.

Takım geçen sene ise şampiyonluğu bir puan farkla son 4 yılın şampiyonu İsfahan`nın Sepahan takımına kaptırarak 2. sırada yer aldı. Traktör taraftarlarının yanı sıra, bazı İran futbol otoriterleri de şampiyonluğun kaçırılmasında Tebriz takımına karşı hakemlerin adaletsiz yönetiminin rolüne dikkat çekiyorlar.  

Bu sonuçla Asya Şampiyonlar Ligi gruplarında direkt oynama hakkı elde eden Traktör 26 Şubat`taki ilk grup maçında Birleşik Arap Emirliliklerinin El-cezire takımını 3-1 yenerek iyi bir başlangıç yaptı. Traktör takımı bu sene ligde de başarılı oyunuyla ile dikkat çekiyor.

Nitekim 28. hafta sonunda takım 55 puanla lider İstiklal (Tahran) takımın (56 puan)  ardından ikinci sırada. 34 hafta sonunda bitecek ligde bu iki takımın 8 Mart`ta Tahran`daki maçı ile 18 Mart`ta Tebriz`deki Traktör-Sepahan oyunu şampiyonluk düğümünü çözecek önemde.

Traktör maçlarını Tebriz`deki 70 bin kişilik Sehend (Yadegari İmam) stadyumunda dolu tribünlere oynuyor. Zaten İran liginde seyirci rekoru da Traktör takımına mahsus. Ateşli olmalarıyla öne çıkan taraftarları “Kırmızı Kurtlar” olarak tanımladıkları takımlarını başta Tahran olmakla, deplasmanlarda da yalnız bırakmıyorlar.

Örneğin, geçen sene Tahran`da yapılan İstiklal-Traktör maçında çeşitli engellemelere rağmen, her iki takımın taraftar sayısı neredeyse eşitti. Keza, Traktör İran`ın özellikle, Azerbaycan Türkleri yaşayan bütün bölgelerinde ciddi taraftar kitlesine sahip.

Özetle,  spor yönüyle “Traktör” takımı İran futbolunda geleneksel Tahran ve İsfahan egemenliğine karşı direnişi sembolize ediyor. Bu bağlamda Türkiye`deki Trabzonspor`a da benzetilebilinir.

Ancak Traktör`ü İran`da daha da anlamlı hale getiren Tebriz takımı oluşu ve bu çerçevede taraftarının bu takım üzerinden verdiği siyasi mesajlar olduğu için Barcelona ile de kıyaslana bilir. Bu konu daha geniş incelemeyi hak ettiği için diğer bir yazıda ele alacağız.

Dr. Nazim CAFERSOY, Kafkasya Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Araştırmalar Merkezi (QAFSAM-www.qafsam.org) Analisti

06.03.2013