Züganov, Rusya Halkı İçin Ne Vaat Ediyor?

Önceki yazımızda da bahsettiğim gibi Putin`in favori olmasına rağmen, Rusya`da başkanlık seçimlerinde diğer adayların performansı da önemli. Adayların seçim performansında ise hiç kuskusuz Rusya halkına ne vaat ettikleri ve nasıl bir seçim stratejisi izledikleri çok mühim. Bu bağlamda Putin rakiplerine daha yakından bakmakta, başta siyaset, ekonomi ve dış politika olmak üzere yaşamın çeşitli alanlarına ilişkin görüşlerini özetle de olsa değerlendirmekte yarar var.

Ana muhalefetin adayı olması ve seçimde ikinci olacağına dair yaygın bir kanaatin oluştuğu Rusya Federasyonu Komünist Parti`si lideri Gennadiy Züganov ilk ele almamız gereken aday. Seçime katılan en yaşlı (67) aday konumundaki Komünist Lider, kendi partisi dışında Rusya`da sosyalizmi kurmayı amaçlayan “Sol Cephe” tarafından da destekleniyor.

Daha önce 3 kez (1996, 2000, 2008) seçime katılarak sürekli ikinci olan Züganov, en büyük başarısını ise ilk seçiminde yakalamış. O zaman ilk turda yüzde 32 oranında oy alarak seçimi ikinci tura taşıyan Komünist Lider, yüzde 40 almasına rağmen, Yeltsin`e kaybetmişti. Sürekli oy kaybederek 2008`de o kadar da karizmatik lider sayılmayan Medvedev karşısında bile yaklaşık yüzde 18 civarında oy ala bilen Züganov, 2011’deki Duma seçimlerindeki kısmı başarısını daha da geliştirmeye ve parti içindeki liderliğini sağlama almaya çalışmaktadır.

Karizmatik olmadığı yönünde eleştirilen Züganov sol geleneğin karakteristik özelliği olan parti disiplini ve iyi örgütlenme unsurlarına dayanarak bu seçimde de başarı arıyor. Ancak şu ana kadar yapılan (objektifliği ve isabetliliği konusunda şüphelerin bulunduğu) çeşitli kamuoyu yoklamalarına göre verilen halk desteğinin yüzde 8-18 arasında değişmesi ise Züganov için önemli bir sıkıntı.

Geleneksel olarak emekçiler ve sosyal sorunlardan muzdarip sisteme muhalif kesimlerden destek alan Komünist Lider’in seçim vaatlerinde ise önemli hususlar dikkat çekmektedir. Rusya`nın son 20 yılda ciddi kayıplar verdiğini vurgulayan Züganov, kapitalist dünyanın içinde bulunduğu krizin ülke için hızlı bir değişimi gerektiğini belirtmektedir. Bu değişimi yapmak için sorumluluk almak istediğini belirten komünist lider seçilmesi halinde siyasi alanda büyük değişiklikler yapacağını vaat ediyor.

Rus siyasi sistemi için ciddi reformlar anlamına gelen bu vaatler içerisinde parlamentonun her iki kanadına adil ve demokratik seçimleri 1 Aralık 2012`de yenilenmesi, parlamentonun yetkilerinin genişletilmesi, devlet başkanlığı süresinin 5 yıla düşürülmesi ve en fazla 2 defa ile sınırlandırılması, başkanla birlikte seçilecek başkan yardımcılığı görevinin tesisi, bölge valilerinin, yerel yönetimleri ve hatta yerel mahkeme hakimlerinin seçimle işbaşına gelmesi, yolsuzlukla etkin mücadele gibi unsurlar var.

Züganov Rusya`nın güvenliğini sağlamak için “3+7+5” formülünü uygulayacaklarını belirtiyor. Bu formülde 3 rakamı dış politikanın esas yönlerini ifade etmektedir. Seçim programında bu yönler yeni diş politika öncelikleri oluşturmak, Yeni “Kardeş Halklar İttifakı” kurmak ve ülke savunma imkanlarının güçlendirilmesi biçiminde açıklanıyor.

Ancak dikkatli bakıldığında Züganov`un yeni dış politika öncelikleri gibi sunduğu adil dünya düzeni, BM`nin etkiliğini artırmak, çok kutuplu sistem ve NATO genişlemesine karşı çıkma gibi hususların hele 1996-da Primakov dışişleri bakanı olduğu dönemden itibaren Rus diş politikasında önemsendiğini, 2000’li yıllar Putin`le birlikte çok daha sistemli biçimde uygulandığını belirtmek mümkün. Yeni “Kardeş Halklar İttifakı” kurmak tezinin Putin`in uzun sureden beri gerçekleştirme çalıştığı “yeni model SSCB” olduğu, orduda reform anlamını taşıyan “ülke savunma imkanlarının güçlendirilmesi” ile örtüştüğü ise gözlerden kaçmıyor. Bu dış politika anlayışı ise hem Azerbaycan, hem de Türkiye için Rusya ile ilişkilerde bugünkünden çok farklı manzara vaat etmiyor.

Komünist Lideri’nin “kurtuluş formülündeki” 7 rakamı ekonomide millileşme/devletleşme, yeni sanayileşme, Rus köyünün canlandırılması, maliye politikasının değiştirilmesi, vergi sistemin yenilenmesi, bilim gelişiminin hızlandırılması, “Mekanın Fethi” programı çerçevesinde başta havacılık olmak üzere Rus sanayi sektörüne yatırımların artırılması hedeflerini içeriyor.

“Züganov formülündeki” 5 rakamı ise sosyal politikada uygulanacak temel hedefleri anlatmaktadır. Ciddi bir sosyal politika uygulayacağını vaat eden Züganov, sosyal adalet ilkesine uygun maaş ve emekli aylıklarının belirlendiği bir toplum oluşturmağı, çocuk ve gençlere devlet desteği verilmesini, herkesin kaliteli eğitim almasını, halkın sağlığını güçlendirmeği, ülkenin kültürel ve manevi bütünlüğünün sağlamağı vurgulamaktadır.

Doğrusu, Züganov`un özellikle dış politika, ekonomide ve hatta en gülcü sayıldığı sosyal alanda bile Putin`den o kadar farklı hususları söylemediği izlenimi var. Yine sosyal demokrat aday Mironov`un sosyal vaatler bağlamında Züganov`dan “oy çalabileceğini” de unutmamak lazım. Komünist Lider’in siyasi reformlar için verdiyi önemli vaatlerin onun seçim sonucunu ne kadar etkileyeceği ise tam bir muamma. Çünkü Putin`in diğer rakipleri de bu “kartı” etkin bir biçimde kullanma amacındalar. Dahası önceki seçimlerde, belki de daha önemlisi son Duma seçimlerinden dolayı sokaklara çıkan kitlelerin desteğini kazanacak yeterli adımlar atmaması ve onlara mesafeli durması da Züganov`un işini zorlaştırıyor.
Dr. Nazim CAFERSOY, Kafkasya Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Analisti (QAFSAM-www.qafsam.org)